Sempozyum Bilgileri

Değerli bilim insanları ve araştırmacılar,

Gazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Türkiye Azerbaycan Dostluk, İşbirliği ve Dayanışma Vakfı’nın birlikte düzenlediği uluslararası sempozyumun konusu “Batı Azerbaycan’dan Yapılan Zorunlu Göç” olarak belirlenmiştir.

Güney Kafkasya’da bugünkü Ermenistan’ın temeli Çarlık Rusya’nın bölgeyi işgaliyle atılmıştır. Kuzey Azerbaycan sınırları içinde yer alan Revan ve çevresinde Rusların desteğiyle Ermeniler kendi devletlerini kurmuştur. Bu bölgede Ermeni nüfusunu artırmak için Çarlık Rusya, İran ve Osmanlı topraklarından binlerce Ermeni’yi göç ettirerek Batı Azerbaycan’a yerleştirmiştir. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Ermeniler bölgede nüfus üstünlüğü sağlamak için Müslüman nüfusa karşı katliamlar gerçekleştirmiş, on binlerce Türk öldürülmüştür. Hayatta kalanlar ise bölgeden göç etmek zorunda kalmıştır. Bunun yanında Ermeniler, bölgede çoğunluğu oluşturan Müslüman Türklerin nüfus üstünlüğünü kırmak için zorunlu göç faaliyetlerini SSCB dağılana kadar sistematik şekilde devam ettirmiştir. Ermeniler tarafından bölgedeki Müslüman nüfusa karşı girişilen bu sistematik göçler 1948-1953 ve 1988-1991 yılları arasında vuku bulmuştur. Bu göçlerin ilk evresi 1948-1953 yılları arasında gerçekleşmiştir. Yüzbinden fazla Azerbaycan Türkü kendi topraklarından zorunlu göçle Azerbaycan’ın Kura-Aras bölgelerine yerleştirilmiştir. İkinci göç faaliyeti ise 1988-1991 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Sovyetler Birliği’nin dağılmasını fırsat bilen Ermeni çeteleri bölgede yaşayan Türkleri zorla Dağlık Karabağ’dan göç ettirmiştir. Direnenler işkenceye maruz kalmış veya katledilmiştir. Bununla birlikte Ermeniler, zamanla bölgede bulunan Türk kültür unsurlarını da yok ederek bölgenin Ermeni toprakları olduğunu kanıtlamaya çalışmıştır. Bu göçlerle Ermeniler, istedikleri Türksüz Ermenistan Devleti’ni oluşturmayı başarmıştır. 20. yüzyılda iki farklı dönemde kitlesel ve sistematik olarak zorla göçe tabi tutulan Batı Azerbaycan Türkleri’nin tarihsel süreç içinde yaşadığı acıların, travmanın telafisi ve yurtlarına dönmesi adaletin tesisi açısından büyük önem taşımaktadır. 

Sempozyumda yukarıda bahsi geçen, Batı Azerbaycan Türklerine karşı yapılan zorunlu göçün, nedenleri ve bunun doğurduğu sonuçlar konunun uzmanı bilim insanları tarafından ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır. Sempozyumdaki konuların bilimsel bir tartışma zemininde ele alınması ve bunların yayımlanması ile uluslararası topluma gerçeklere dayalı bilimsel metinlerin sunulması amaçlanmaktadır.

Değerli bilim insanları ve araştırmacılar,

Gazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Türkiye Azerbaycan Dostluk, İşbirliği ve Dayanışma Vakfı Tarafından Düzenlenen “Batı Azerbaycan’dan Yapılan Zorunlu Göç”  başlıklı uluslararası sempozyuma katılımınızdan onur duyarız.

Prof. Dr. Aygün ATTAR

Türkiye Azerbaycan Dostluk, İşbirliği ve Dayanışma Vakfı Başkanı

Prof. Dr.  Bülent AKSOY

Gazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü